Historie Sint Werenfridus

Dat Sint Werenfried de naamgever is van twee kerken en de Rooms-Katholieke parochie in Westervoort, is algemeen bekend. Nadat de Utrechtse bisschop Balderik hem in de eerste helft van de 10e eeuw onder de heiligen van zijn bisdom had opgenomen, is zijn naam verbonden aan de kerken in Elst en Westervoort.

Van een parochie is pas te spreken vanaf de 12e eeuw, toen de dorpelingen het houten kerkje gingen beleven als centrum van hun gemeenschappelijke belangen en hun maatschappelijke organisatie. Een arme en kleine parochie, dat wel. Het houten gebouwtje is in de 12e eeuw vervangen door een eenvoudige kerk van tufsteen waarvan nu nog delen te zien zijn. Een eeuw later kwam er een bakstenen toren tegenaan. Pas in de 15e eeuw kreeg de kerk haar huidige aanzicht. Eerst een gotisch priesterkoor, de toren werd met anderhalve meter verhoogd, de torenspits ranker en tenslotte werd de kerk uitgebreid met twee zijschepen en het middenschip verhoogd.

Na de reformatie kan in 1842 – na een gift van 5000 gulden van de koning – een eigen katholieke kerk worden gebouwd. Eerst nog als bijkerk van de parochie van ’t Loo en pas op 27 maart 1851 stelt de vice-superior van de Hollandsche Zending en internuntius van de H. Stoel, Mgr. Belgrado, ëene nieuwe Statie of Parochie”in. “De parochie Westervoort bevat Westervoort, IJsseloord en de boerderij de Kleine Plei”, aldus de stichtingsbrief. Na het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland (maart 1853) wordt de Statie op 15 augustus 1854 door aartsbisschop Zwijsen formeel erkend als Parochie van de H. Werenfridus. In 1913 wordt het 70 jaar oude en veel te klein geworden Waterstaatskerkje vervangen door de nieuwe kerk. In de Paasnacht 1925 verschaft een dief zich toegang tot de kerk en rooft heilige vaten. Hij wordt snel opgepakt, maar de kerk is ontwijd door deze schanddaad en moet in ere hersteld worden. Twintig jaar later valt de kerk ten prooi aan de terugtrekkende Duitsers, die op 16 maart 1945 de toren opblazen. Pas vanaf 1950 kunnen de parochianen er weer vieringen bijwonen.

Onder invloed van het aggiornamento van Paus Johannes XXIII en het Vaticaans Concilie, en niet in minst de mondigheid van de katholieken in het sterk groeiende Westervoort, verandert ook de organisatie van de parochie en de geloofsbeleving van de parochianen.
De oecumenische gedachte leidt ertoe dat de twee plaatselijke kerken niet meer met de rug naar elkaar staan, maar elkaar waar mogelijk ondersteunen en gezamenlijk optrekken, bijvoorbeeld in gezamenlijke vieringen. Eind van de jaren tachtig ontstaat vanuit het besef van solidariteit met de armoede in de wereld de Intercambio, de uitwisseling met en ondersteuning van de mensen in het Mexicaanse dorp Zanatapec.